Darphane ve Damga Matbaacılık Genel Müdürlüğü, üretim maliyeti üzerine yaptığı araştırma sonucunda madeni parada kullanılan bakır, çinko ve nikel oranlarını değiştirdi.
Dolayısıyla madeni paraların ağırlıkları da değişti. 1 lira 8.2 gramdan 6.6 grama düştü. 50 sent 6.8 gramdan 5.5 grama düştü.
Madeni paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milimetre oynadı.
1 liranın ağırlığındaki değişiklik, tam olarak madeni paraların ağırlığına göre ayarlanan otomatları etkiledi.
Bozuk parayla çalışan otomatların ağırlık değişikliği olarak 1 TL verdiği görüldü ancak parayı teşhis edemedi.
1 TL’lik ağırlık değişikliği nedeniyle binlerce otomat yeniden kalibre edildi.
Satın alma gücü düştükçe kayıplar arttı
Darphane ve Pul Matbaası Genel Müdürü Abdullah Yasir Şahin, paranın ağırlığını yüzde 20 oranında azalttıklarını söyledi.
Şahin, “Yılda 1,5 milyar ile 950 milyon arasında madeni para üretiyoruz. Ürettiğimiz madeni paralardan 2022’nin son yılında 600 milyon TL zarar oluştu. 1 milyar 250 milyon adetle ürettiğimiz para yüzünden maliyeti alım gücünün 600 milyon lira üzerinde oldu. Bu hal kaybını önlemek için içindeki alaşım ve metal alaşımları ile oynayarak fiyatları normale döndürdük. Aslında maliyet tasarrufu yaptık. Yapılan budur.”
“Paramızı itibarsızlaştırmak için…”
Hurdacıların haksız kazanç elde ettiği iddialarına da yanıt veren Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu tamamen spekülasyon çünkü 1 lirayı 1 liraya alan kişi eninde sonunda eriterek ayıracak. Ayrım masraflarıyla birlikte muhtemelen 1 buçuk liraya mal olacak. 1 buçuk lira olan şeyi kaça satar? Yani bu spekülasyondan başka bir şey değil. Sırf ülkemizi ve paramızı itibarsızlaştırmak için yapılan paylaşımlar.”
Satış şirketleri bilgilendirildi
Şahin, bazı otomat üreticilerinin şikayetlerini ise şöyle anlattı: “Otomatlarla ilgili parayı basmaya karar verdiğimizde Merkez Bankası ile işbirliği yapıyoruz. Ürettiğimiz numuneleri Merkez Bankası’na gönderiyoruz, onlar da tüm bankalara gönderiyor. Banka ATM’lerinde böyle bir sorun yok. Otomatlarla ilgili olarak Merkez Bankası şimdiden otomat üreticilerine yeni paralar gönderiyor ve ‘Bir sonraki otomatlarınızı da, mevcut otomatlarınızı da buna göre düzenleyin’ diyor. Düzenlenmezse bu tür sorunlar doğal olarak ortaya çıkabilir çünkü bunlar incelik ve ağırlığa karşı hassas olan metallerdir.”
‘Bize bilgi verilmedi’
Otomat üretim tesisi müdürü Ali Kurtuluş Çelikol, yaklaşık bir buçuk aydır sorun yaşadıklarını iddia etti.
Kilo değişikliğinin bildirilmediğini belirten Çelikol, “Bilgi olmadığı için bu parayı darphaneden alıp otomatlarımıza koyduk. Otomatlar para iadesi yapıyor ama geri almıyor. Bu nedenle halktan büyük tepki aldık. “Sahte para veriyor musun?” dediler. Yaklaşık bir buçuk aydır bu sorunla karşı karşıyayız. Hatta otomatlarımıza ‘Bu otomatı kullanmayın, sahte para veriyor’ yazdılar. Bu otomatların bulunduğu yerdeki amirlerle görüştük ve bunun böyle olmadığını ve Darphane’nin para bastığını söyledik.” (DHA)
kısadaga.net
Umarız ilginizi çekebilecek güzel bir içerik sunabilmişizdir.